Coraz więcej osób cierpi na choroby autoimmunologiczne. Jedną z nich jest celiakia, która ma podłoże genetyczne i charakteryzuje się nietolerancją glutenu. Chociaż często mylona jest z alergią, to w rzeczywistości jest chorobą trzewną, która dotyka ludzi w każdym wieku.
Celiakia – diagnostyka i objawy
Niestety nie ma jednego uniwersalnego badania na rozpoznanie lub wykluczenie celiakii. Wykonuje się szereg badań, jak te laboratoryjne, genetyczne, a także biopsję jelita cienkiego oraz badanie histopatologiczne wycinków pobranych z dwunastnicy. Jednak zanim to wszystko zostanie wykonane, to najważniejsze jest stwierdzenie występowania konkretnych objawów. Celiakia pełnoobjawowa jest łatwa do zdiagnozowania przez swoje charakterystyczne symptomy, choć może być czasem mylona z chorobami układu pokarmowego. Do objawów celiakii należą między innymi bóle i wzdęcia brzucha, utrata masy ciała, biegunki, anemia, zaburzenia wzrostu i stany depresyjne. Występuje zazwyczaj u dzieci, osób w podeszłym wieku i kobiet w ciąży, jednak może też zostać zdiagnozowana w innych przypadkach. Celiakia skąpoobjawowa jest najbardziej popularna, ale też trudniejsza do wykrycia. Towarzyszą jej bóle głowy, ogólne zmęczenie, obniżony nastrój, bóle kości i stawów, podwyższony cholesterol i inne symptomy. Występuje jeszcze utajona forma celiakii, która objawia się obecnością charakterystycznych przeciwciał, mimo że jelito ma prawidłowy obraz.
Celiakia a spożywanie glutenu
Według definicji, gluten to mieszanina białek roślinnych, które znajdują się w ziarnach niektórych zbóż. To właśnie jego duża zawartość w mące decyduje o tym, że chleb jest tak puszysty. Osoby z celiakią powinny unikać między innymi pszenicy, żyta i jęczmienia oraz orkiszu, samopszy i płaskurki. Mogą jednak spożywać produkty zawierające owies, ale musi to być certyfikowany owies bezglutenowy. Przez to, że panuje moda na diety bezglutenowe, obsługa w gorszych restauracjach może ignorować prośby klienta o dania całkiem bez glutenu. Żeby uniknąć takiej sytuacji, warto powiedzieć wprost o obecności choroby, a nie jakiejś fanaberii.
Celiakia – leczenie choroby
Leczenie celiakii trwa całe życie i nie ma na nią konkretnego lekarstwa. Zazwyczaj chorzy stosują dietę bezglutenową i uzupełniają witaminy i składniki mineralne suplementami, a w przypadku osób, które źle reagują na taki sposób odżywiania wprowadza się leczenie farmakologiczne. Wciąż trwają prace nad lekiem na celiakię, a w międzyczasie stosuje się glikokortykosteroidy, a czasem środki immunosupresyjne. Jeśli chodzi o tych, którym dieta sprzyja, to poleca się im różne zamienniki glutenu, dzięki którym dieta jest zbilansowana. Najlepszym pomysłem jest konsultacja z profesjonalnym dietetykiem i dbanie o dużą ilość warzyw i owoców oraz białka i lekkostrawnych posiłków w codziennej diecie.
